متخصصان دانشکده بهداشت و طب حارهای لندن، دانشگاه آکسفورد و دانشگاه تورونتو مدلی ریاضی را برای پیشبینی همهگیری زیکا پیشنهاد و نتایج تحقیق خود را در نشریه لنست منتشر کردهاند.
این مدلسازی بر اساس تعداد افرادی که با هواپیما از مناطق شیوع زیکا به آمریکای جنوبی به آفریقا و آسیا سفر کردهاند، مناطقی که پشه ناقل ویروس زیکا در آنجاها زندگی میکند، و آب هوای مناطق انجام شد و هدف این بود که دریابند کدام کشورها در معرض همهگیری زیکا هستند.
بر اساس این مدلسازی، تعداد بسیار زیادی از مردم دنیا در مناطقی زندگی میکنند که پیشگیری، شناسایی و مبارزه با این بیماری بسیار دشوار است.
به گفته متخصصان، هند، اندونزی و نیجریه بیش از دیگر کشورهای دنیا در معرض همهگیری و گسترش این ویروس هستند چون هر ماه ۵۰۰۰ نفر از مناطق شیوع زیکا به این کشورها سفر میکنند.
پس از آن فیلیپین، ویتنام، پاکستان و بنگلادش از کشورهایی هستند که به علت کمبود منابع بهداشتی در مقابل شیوع زیکا آسیبپذیرند.
بنابر گزارش بیبیسی، به گفته یکی از محققان این مطالعه، تشخیص و اقدام برای مبارزه با این بیماری به شدت وابسته به توان بهداشتی کشورها است.
با این حال این متخصصان به این نکته اشاره میکنند که ممکن است در برخی مناطق مصونیت به این ویروس وجود داشته باشد و خطر همهگیری را کاهش دهد.
گسترش ویروس زیکا که اکنون در بیش از ۶۵ کشور و منطقه دنیا پراکنده است از برزیل در قاره آمریکا آغاز شد و اخیرا به آفریقا و آسیا نیز سرایت کرده است.
ویروس زیکا تقریبا ۷۰ سال پیش در جنگل زیکای اوگاندا در نوعی میمون شناسایی شد، اما تا سال گذشته به آن توجه خاصی نمیشد، از این رو ناشناختهها درباره زیکا بسیار زیاد است؛ درباره ویروس و نحوه انتقال آن، اینکه کدام گونههای پشه میتوانند این ویروس را منتقل کنند و اینکه آیا به دلیل شیوع زیکا در گذشته مردم بعضی مناطق به این بیماری مصونیت پیدا کردهاند یا نه؟
متخصصان معتقدند خطر گسترش زیکا در ماه تابستان که مردم بین قاره آمریکا و دیگر نقاط دنیا سفر می کنند بیشتر از مواقع دیگر سال است، به علاوه گرمای هوا در تابستان هم باعث میشود پشههای حامل ویروس بیشتر عمر کنند.
“جاناتان بل” پروفسور ویروس شناسی مولکولی در دانشگاه ناتینگهام میگوید: شکی نیست که سیاحت و تجارت باعث گسترش زیکا میشود اما دانشمندان میخواهند بدانند شرایط در کدام کشورهای دنیا برای این ویروس مساعدتر است؛ هر چند که نمیشود دقیقا مشخص کرد همهگیری کی اتفاق خواهد افتاد.
وی افزود: این ویروسی است که سالهای سال در آفریقا و آسیا پراکنده بوده و ممکن است خیلی افراد قبلا در معرض آن قرار گرفته و مصونیت پیدا کرده باشند.
اما به گفته پروفسور بل، مهمترین موضوع نابرابری بهداشتی در دنیا است و فقط وقتی که این مسئله حل شده باشد میتوانیم خود را در مقابل شیوع بیماریهای ویروسی در آینده محافظت کنیم.
این ویروس با نیش نوعی پشه منتقل میشود، در تقریبا ۲۰ درصد افراد هیچ علامتی ایجاد نمیکند و در دیگران هم علائمی خفیف شبیه سرماخوردگی دارد. قرمزی و خارش پوست، تب خفیف، درد مفاصل و عضلات، التهاب ملتحمه و کمردرد از علائم عمده آن هستند. بیماری خود بهخود بر طرف میشود، اما فعلا واکسن و درمان اختصاصی ندارد.
اما از سال گذشته زیکا ناگهان ترسناک شد. دو اتفاق توجه همه را به زیکا جلب کرد. افزایش تولد نوزادانی با عارضه میکروسفالی (جمجمه کوچکتر از اندازه طبیعی) در برزیل توجه محققان و پزشکان را به خود جلب کرد و آنها میخواستند بدانند دلیل آن چیست.
بررسیها به مجرمی ختم میشد که کسی فکر نمیکرد بتواند چنین عارضه وخیمی را در نوزادان ایجاد کند، اما محققان آنقدر مدرک و شاهد گردآوری کردند که با اطمینانی قابل قبول، میکروسفالی را به آلودگی مادر باردار به ویروس زیکا مرتبط بدانند.
نگرانی دوم بعد از آن ایجاد شد که مشخص شد ویروس میتواند در مایعات و ترشحاتی مثل بزاق وجود داشته باشد و بنابراین از راه تماس جنسی منتقل شود. متخصصان و دانشمندان علوم پزشکی در حال حاضر به طور جدی در تلاش برای کشف واکسن یا شیوه درمانی خاص این ویروس هستند.